Düşey delikli tuğlalar, pişmiş kil esaslı olup, delikleri duvara örüldüğünde yükün geldiği yöne dik, yani zemine dik (düşey) olarak konumlanan yapı malzemeleridir.  Bu tuğlalar, yatay delikli tuğlalardan farklı olarak, delik yapılarının bu düşey pozisyonu sayesinde genellikle daha yüksek basınç dayanımına sahiptirler ve bu nedenle binalarda taşıyıcı dış duvarların (yığma yapılar) veya dış cephe dolgu duvarlarının örülmesinde tercih edilirler. Üretim süreci, yüksek kalitedeki kilin su, kum ve bazen de daha iyi gözenek yapısı ve hafiflik sağlamak amacıyla talaş gibi yanıcı organik katkılarla karıştırılmasıyla başlar. Bu karışım vakum preslerde şekillendirilir, hassas bir şekilde kurutulur ve ardından 900°C üzerindeki yüksek sıcaklıktaki fırınlarda pişirilerek nihai mukavemet, dayanıklılık ve yapısal özelliklerine kavuşturulur. Malzeme doneleri açısından TS EN 771-1 standardına tabi olan düşey delikli tuğlaların sınıflandırılmasında; basınç dayanımı (taşıyıcı sistemlerde kritik bir parametredir), brüt ve net birim hacim kütlesi (yoğunluk), boyut ve şekil toleransları, su emme oranı ve en önemlisi ısı iletkenlik katsayısı (Lambda - λ) gibi değerler esas alınır. Düşey delik yapısı, hava boşluklarının dikey sürekliliği sayesinde ısı ve ses yalıtımına önemli bir katkı sağlar. Özellikle yüksek yalıtım değerli (düşük lambda) olan ve "termo" veya "izo" tuğla olarak adlandırılan türleri mevcuttur. Yangına karşı dayanım konusunda, kilin doğal yapısı gereği A1 sınıfı "hiç yanmaz" malzeme kategorisindedirler. Türleri, genellikle duvar kalınlığına göre (örn. 19 cm, 20 cm, 24 cm, 25 cm) veya taşıyıcı olup olmamasına göre (taşıyıcı tuğla, dolgu duvar tuğlası) sınıflandırılır. Ayrıca, modern uygulamalarda işçiliği hızlandıran ve dikey derzlerde harç kullanımını elimine ederek ısı köprülerini azaltan lamba-zıvanalı (geçmeli) modelleri de yaygın olarak bulunmaktadır.

     Düşey delikli tuğlalarla uygulama yapılması, malzemenin özelliklerine uygun spesifik teknikler gerektiren bir duvar örme sürecidir. Uygulama öncesi hazırlık aşamasında, duvarın örüleceği temel, zemin veya döşeme betonu temizlenir, pürüzsüzlüğü kontrol edilir ve gerekirse tesviye şapı ile düzeltilir. Projeye uygun duvar aksları ip çekilerek veya çizilerek belirlenir. İkinci aşama olan harç hazırlığı, duvarın performansını doğrudan etkiler; geleneksel harçlar kullanılabilse de, özellikle lamba-zıvanalı ve yüksek yalıtım değerli (termo) tuğlalar kullanılıyorsa, ısı köprüsü oluşumunu engellemek ve sistemin yalıtım bütünlüğünü korumak için özel olarak üretilmiş ısı yalıtım harçlarının kullanılması şiddetle tavsiye edilir. Örme işlemine geçildiğinde, ilk sıranın kurulumu (anoların yerleştirilmesi) hassas bir terazi ve düzgün bir harç yatağı ile yapılmalıdır, zira bu ilk sıra tüm duvarın şakülünü ve düzgünlüğünü belirleyecektir.  Tuğlalar, delikleri mutlaka zemine dik (düşey) gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Yatay derzler (tuğla sıraları arasındaki harç) genellikle 10-12 mm kalınlığında ve tuğla yüzeyine tam temas edecek şekilde serilmelidir. Düşey derzlerin (iki tuğlanın yan yana geldiği birleşim) durumu kullanılan tuğla tipine bağlıdır; lamba-zıvanalı (geçmeli) tuğlalarda tuğlalar birbirine kilitlendiği için dikey derze harç konulmaz, bu da hem işçiliği çok hızlandırır hem de ısı yalıtımını artırır. Eğer standart (düz kafa) tuğlalar kullanılıyorsa, bu dikey derzlerin de harçla tam olarak doldurulması gerekir. Duvarın stabilitesi için "şaşırtmalı örgü" tekniği esastır; her sıradaki tuğlanın dikey birleşimi (derzi), bir alt sıradaki tuğlanın tam ortasına (veya en az 1/4 oranında kaydırılmış) denk getirilmelidir. Bu kilitli sistem, duvarın bir bütün olarak çalışmasını sağlar. Uygulama sırasında duvarın hem yatay düzgünlüğü (terazi) hem de dikey düzgünlüğü (şakül) her sırada sürekli olarak kontrol edilmelidir. Kapı ve pencere gibi boşlukların geçilmesinde, bu boşlukların üzerine mutlaka uygun açıklığı geçen beton, gazbeton veya özel tuğla lento (üst eşik) yerleştirilmelidir. Tesisat kanallarının açılması gerekiyorsa, bu işlem duvar örüldükten ve harç yeterli mukavemeti kazandıktan sonra, yapıya zarar vermeyecek kesici aletlerle (kanal açma makinesi) yapılmalıdır.

     Kullanıcılar arasında, piyasada ve arama motorlarında bu malzemeler için teknik adından çok daha çeşitli isimlendirmeler kullanılmaktadır. Kullanıcılar arasında; 19'luk tuğla, 20'lik tuğla, 24'lük tuğla, 25'lik tuğla gibi doğrudan santimetre cinsinden duvar kalınlığını belirten aramalar, spesifik bir proje ihtiyacını veya yığma yapı yönetmeliklerine uygun dış duvar kalınlığı beklentisini gösterir ve bu malzemeler duvar kalınlığına göre tuğla olarak da isimlendirilir. Kullanıcılar arasında; taşıyıcı tuğla, yığma tuğla, dış duvar tuğlası, dış cephe tuğlası veya düşey delikli yığma tuğla gibi fonksiyonel aramalar, malzemenin sadece bir bölücü değil, aynı zamanda yapının yükünü taşıma veya dış kabuğu oluşturma görevini üstlenme beklentisini gösterir ve bu malzemeler fonksiyonel/strüktürel tuğla olarak da isimlendirilir. Buna ek olarak, kullanıcılar arasında; termo tuğla, izo tuğla, yalıtımlı tuğla, ısı yalıtımlı tuğla veya ses yalıtımlı tuğla gibi performans odaklı aramalar, malzemenin enerji verimliliği (ısı) ve konfor (ses) sağlama beklentisini gösterir ve bu malzemeler yüksek yalıtım performanslı tuğla olarak da isimlendirilir. Malzemenin formuna ve uygulama tekniğine odaklanan kullanıcılar arasında; dikey delikli tuğla, geçmeli tuğla, lamba zıvanalı tuğla veya kilitli tuğla gibi aramalar, özellikle uygulama hızı (dikey harçsız örgü) ve ısı köprülerinin azaltılması beklentisini gösterir ve bu malzemeler geçmeli sistem duvar bloğu olarak da isimlendirilir. Ayrıca, düşey delikli tuğla fiyatları, taşıyıcı tuğla fiyatları, 1 m2'ye kaç adet 19'luk tuğla gider (sarfiyat hesabı), düşey tuğla duvar nasıl örülür (uygulama tekniği), dış duvarda hangi tuğla kullanılmalı veya düşey tuğla mı yatay tuğla mı (malzeme karşılaştırması) gibi doğrudan satın alma, bütçe planlama, uygulama öğrenme veya alternatif değerlendirme niyetini gösteren sorgular da yaygın olarak yapılmaktadır.