02 Ara
1. Tuğla Yapım işleri, Tuğla Örme İşleri
1.1 Tuğlalar Yapım Özelliklerine Göre Nasıl Sınıflandırılır?
1.2 Tuğla Duvar Yapımında Genel Kurallar
1.3 Tuğla Nasıl Örülür?
1.3.1 Tuğla Örme Aşamaları
1.3.2 Tuğla Duvar Örgü Çeşitleri
1.3.2.1 Düz Örgü
1.3.2.2 Kilit Örgü
1.3.2.3 Şaşırtma Örgü
1.3.2.4 Düz Kılıç Örgü
1.3.2.5 Katona Örgü
1.3.3 Köşe Birleşmeleri
1.3.3.1 Dik Açılı Köşe Birleşimleri
1.3.3.2 Geniş Açılı Köşe Birleşimleri
1.3.3.3 Dar Açılı Köşe Birleşimleri
1.3.4 Saplanmalar
1.3.4.1 Dik Saplanmalar
1.3.4.2 Eğik Saplanmalar
1.3.5 Dik ve Eğik Kesişmeler
1.3.6 Ayaklı Tuğla Duvarlar
1.3.7 Sütunlar
1.4 Tuğla örerken dikkat edilmesi gerekenler
1.5 Tuğlaların İndirilmesi ve Uygulama Sırasında Nelere Dikkat Edilmedir?
1.6 Tuğla Duvar Örmek İçin Hangi Araçlar Kullanılır?
1.7 Tuğla Duvar Örmek İçin Harç Özellikleri Nelerdir?
1.7.1 Tuğla duvar harcı malzeme oranı
1.7.1 Tuğla duvar harcı kıvam
1.7.1 Tuğla duvar harcı ıslaklık
1.7.1 Tuğla duvar harcı derz kalınlığı
1.7.1 Tuğla duvar harcı kuruma süresi
1.7.1 Tuğla duvar harcı dikkat edilecek hususlar
1. Tuğla Yapım işleri, Tuğla Örme İşleri
1.1 Tuğlalar Yapım Özelliklerine Göre Nasıl Sınıflandırılır?
1.1.1 Yatay delikli tuğla duvar yapılması (P birim)
Projesine göre yatay delikli tuğla ile çimento-kireç karışımı harç kullanılarak duvar yapılması, lüzumunda sulanması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar düşülmez.
1.1.2 Düşey delikli tuğla duvar yapılması (P birim) (W Sınıfı 600- 800 kg/m3)
Projesine göre düşey delikli tuğla ile çimento-kireç karışımı harç kullanılarak duvar yapılması, lüzumunda sulanması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar düşülmez.
1.1.3 Düşey delikli tuğla duvar yapılması (P birim) (AB Sınıfı 650- 750 kg/m3)
Projesine göre düşey delikli tuğla ile çimento-kireç karışımı harç kullanılarak duvar yapılması, lüzumunda sulanması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, yüklenici genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar düşülmez.
1.1.4 Düşey delikli tuğla duvar yapılması (U birim)
Projesine göre düşey delikli tuğla ile çimento-kireç karışımı harç kullanılarak duvar yapılması, lüzumunda sulanması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: ÖLÇÜ : Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar düşülmez.
1.1.5 Düşey delikli dış cephe tuğlası ile duvar yapılması (U birim)
Projesine göre düşey delikli dış cephe tuğlası ile çimento-kireç karışımı harç kullanılarak duvar yapılması, derzlerinin temizlenip düzgün hale getirilmesi, lüzumunda sulanması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar düşülmez. Not: Bu imalat yüzeyine gömme derz yapılması halinde, derz bedeli ilgili pozundan ayrıca ödenir.
1.1.6 Harman tuğlası ile duvar yapılması
Projesine göre dolu harman tuğlası ile çimento-kireç karışımı harç kullanılarak duvar yapılması, lüzumunda sulanması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
1.1.7 Asmolen döşeme dolgu tuğlası ile asmolen döşeme yapılması
Her boyutta asmolen dolgu tuğlanın mevcut kalıbın üzerine projesine uygun olarak döşenmesi için, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
1.1.8 Teçhizatlı Tuğla Lento Temini ve Yerine Konulması
Projesine göre teçhizatlı tuğla lentonun harç kullanılarak kapı üstü, pencere üstü ve benzeri yerlere konulması için, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m fiyatı: Ölçü: Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
1.2 Tuğla Duvar Yapımında Genel Kurallar
Duvar kalınlıkları, 1 T (tuğla), 1/2 T, 1 1/2 T, 2 T vb. olabilir.
Kullanılacak tuğlalar düzgün şekilli ve üzeri temiz olmalıdır.
Tuğlalar, harcın suyunu emmemesi için duvar yapımına başlamadan önce su ile iyice ıslatılır.
Duvarlarda kireç veya çimento harcı ile takviyeli veya melez harçlar kullanılabilir.
Duvarlarda dik derz 10 mm, yatay derzler ise 12 mm kalınlıkta yapılır.
Örgüye duvarın iki ucundan başlanır, arada kalan kısım örülerek doldurulur.
İki uçları teşkil eden tabakalar su terazisi yardımıyla yatay tabakalar teşkil edecek şekilde ip çekilerek örülür.
Üst üste konulan iki sıranın dik derzleri duvarın hiçbir yerinde aynı doğrultuya getirilmemeli, duvarın örgüsüne göre çeyrek veya yarım tuğla kaydırılmalı ve bağlantı sağlanmalıdır.
Duvarın yüzeyinde ayni dizi ile benzer şekilde yapılan tek sıraların dik derzleri aynı hizada bulundurulmalıdır.
Sonradan sıvanacak duvar yüzeylerinde görünür derz yüzeyleri mala ile perdahlanıp kaygan hale getirilmemelidir.
Köşede birleşme, dik saplanma ve dik kesişme gibi durumlarda duvarlar mümkünse beraber örülmelidir. Şayet eş zamanlı örme yapılmayacaksa kesişen veya saplanan duvar için duvar dişleri bırakılmalıdır.
Derz kalınlıklarının artması duvarın basınç dayanımını azalttığından mümkün olduğunca ince derz kullanılmalıdır.
Duvarlarda sonradan tesisat boruları için kanal açılacaksa kanal açmada murç, çekiç kullanılmamalı, kanal açma makinesi kullanılmalıdır. Açılacak kanalın genişliği üstteki duvarın kalınlığından fazla olmamalıdır. Kalınlığı 19 cm olan duvarlarda kanal genişliği 2 cm, 29 cm olanlarda ise 5 cm’yi geçmemelidir.
Hava sıcaklığının düşüklüğü nedeniyle don olayı olursa duvar örerken özel önlemler alınmalıdır. Dona maruz kalan yerlerde çimento harcı kullanılmalıdır.
Delik alanı yüzeyin % 35’inden fazla olan tuğlalara çok delikli tuğla denir. Taşıyıcı duvarlarda çok delikli, yatay delikli ve basınç dayanımı 50 kg/cm² ‘den düşük tuğlalar kullanılmamalıdır.
Yığma yapılarda duvarlar esas taşıyıcı özelliğe sahiptirler.
Dolu tuğlalar 5x9x19 cm (kalınlık, en, boy) ölçülerinde olup belirli kurallara göre örülerek oluşturulur. Duvar kalınlıkları 9 cm, 19 cm veya 29 cm olabilir. Daha kalın dolu tuğla ile duvarlar genelde yapılmamaktadır. 9 cm kalınlıktaki duvara yarım tuğla (1/2 T) duvar denir.
Yarım tuğla duvarlar taşıyıcı değildir, sadece mekanların bölümlendirilmesi amacıyla uygulanır. Bu duvarların temele veya alt tarafında bulunan bir başka taşıyıcı elemana (kiriş, duvar vb.) oturması gerekmez. Doğrudan BA. Döşemeye oturabilir.
Kalınlığı 19 cm olan duvarlara bir tuğla duvar (1 T) denir. Bir tuğla veya daha fazla kalınlıklardaki duvarlar taşıyıcı duvarlardır. Bir buçuk tuğla duvarlar (1 1\2 T) 29 cm kalınlıktadır.
Taşıyıcı duvarların temel, hatıl, kiriş veya duvar gibi taşıyıcı elemanlara oturması zorunludur. Çünkü taşıyıcı duvarlar üzerlerine aldıkları yükleri bir alt kattaki yapı elemanına eksensel olarak aktarmak durumundadır.
Değişik boyutlardaki delikli tuğlalar da taşıyıcı olarak kullanılabilir. ,
Örgü, duvarın bir yüzüne göre yapılır. Dış duvarlarda duvarın dış yüzü düzgün yapılır. Örgü sırasında bu yüz, şakül ile kontrol edilerek tam bir düşey düzlem içinde kalması temin edilir. Tuğla duvarların yapımında üst üste ve yan yana gelen tuğlaların birbirine bağlanarak duvarın bir bütün haline gelmesi için aralarına harç konur. Duvarın yapımında harç konulan aralıklara derz denir.
1.3 Tuğla Nasıl Örülür?
Tuğla örme işlemi, inşaatta duvar yapımında kullanılan temel bir tekniktir.
1.3.1 Tuğla Örme Aşamaları
1. Hazırlık
Malzemelerin Temini: Tuğla, harç (genellikle çimento, kum ve su karışımı) ve gerekli aletler (şap, mala, su terazisi, vb.) temin edilmelidir.
Alan Hazırlığı: Örülecek alanın düzgün ve temiz olması sağlanmalıdır. Zemin, düz ve sağlam olmalıdır.
Harç Hazırlığı
Harç, tuğlaların birbirine yapışmasını sağlayan bir karışımdır. Çimento, kum ve su belirli oranlarda karıştırılarak harç hazırlanır.
İlk Sıra Tuğlaların Yerleştirilmesi
İlk sıra tuğlalar, düzgün bir şekilde yerleştirilmelidir. Su terazisi kullanılarak yatay düzlem kontrol edilmelidir.
Harç, tuğlaların altına ve yanlarına sürülerek yerleştirilir.
Tuğlaların Yerleştirilmesi:
İlk sıranın üzerine, harç sürülerek ikinci sıra tuğlalar yerleştirilir. Tuğlalar arasında belirli bir derz (boşluk) bırakılmalıdır.
Tuğlaların yerleştirilmesi sırasında, her bir tuğlanın düzgün ve eşit bir şekilde yerleştirildiğinden emin olunmalıdır.
Dikey ve Yatay Düzlemlerin Kontrolü:
Her iki düzlemde (dikey ve yatay) tuğlaların düzgünlüğü kontrol edilmelidir. Gerekirse düzeltmeler yapılmalıdır.
Devam Eden Sıralar:
Tuğla örme işlemi, aynı yöntemle devam ettirilir. Her yeni sıra, bir önceki sıranın ortasına gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Bu, duvarın dayanıklılığını artırır.
Tamamlama ve Temizlik:
Duvar istenilen yüksekliğe ulaştıktan sonra, üst kısmı düzgün bir şekilde kapatılır. Harç fazlalıkları, tuğla yüzeylerinden temizlenmelidir.
Duvarın kuruması için belirli bir süre beklenmelidir.
1.3.2 Tuğla Duvar Örgü Çeşitleri
1.3.2.1 Düz Örgü
Bu örgü yalnız 1/2 tuğla kalınlığında yapılan ve yük taşımayan bölme duvarlar ve bacaların örülmesinde kullanılır. Düz diziler üst üste getirilerek ve sıraların dik derzleri yarım tuğla kaydırılarak yapılan örgüdür.
1.3.2.2 Kilit Örgü
Düz ve özellikle kavisli olarak yapılan, tuğla kalınlığındaki duvarlarda kalınlık 19 cm 'dir. Bu tür örgüde tuğlalar, kilit dizilerle, birbiri üzerine çeyrek tuğla kaydırılarak konur. Duvarın düz bitirilmesi ve çeyrek tuğla bağlantılarının sağlanabilmesi için birinci sıra uçtan itibaren tam kilit dizi ile başlanır ve ikinci sırada düz bitirilen uca, iki adet düz üç çeyrek tuğla konur.
1.3.2.3 Şaşırtma Örgü
Bir tuğla ve daha kalın duvarların yapımında en çok uygulanan örgüdür. Kilit ve düz sıralarla 19cm kalınlıkta yapılan bu örgüde, dik derzler birbiri üzerine çeyrek tuğla kaydırılarak bağlantı sağlanır.
1.3.2.4 Düz Kılıç Örgü
Yük taşımayan yüksekliği ve uzunluğu az olan bölme duvarlarına, genellikle kılıç örgü ile kaplama yapılır. Kılıç dizi, üst üste getirilerek ve duvar sıralarının dik derzleri yarım tuğla kaydırılarak yapılan örgüdür.
1.3.2.5 Katona Örgü
Düz kılıç örgüye benzer dekoratif amaçlı ve bazı tuğlaların kılıcına konulmasıyla oluşturulan bir örgü şeklidir.
1.3.3 Köşe Birleşmeleri
1.3.3.1 Dik Açılı Köşe Birleşimleri
Duvarın 1.sırası düz dizi olarak örülür, buna dik olarak saplanan 2.duvar ise kilit dizi olarak yanaşır. Her iki duvarın düşey derz birleşim yerinde tuğlalar 1/4 tuğla boyu kadar kaydırılır. Duvarlardan birinin, genellikle daha ince olanın birinci sırası köseye kadar devam ettirilir. Buna, devam eden sıra denir. Diğer duvarın ayni sırası yanaştırılır ve buna yanaşan sıra denir. Duvarın 1.sırası düz dizi olarak örülür, buna dik olarak saplanan 2.duvar ise kilit dizi olarak yanaşır. Her iki duvarın düşey derz birleşim yerinde tuğlalar 1/4 tuğla boyu kadar kaydırılır. Duvarlardan birinin, genellikle daha ince olanın birinci sırası köseye kadar devam ettirilir. Buna, devam eden sıra denir. Diğer duvarın ayni sırası yanaştırılır ve buna yanaşan sıra denir.
1.3.3.2 Geniş Açılı Köşe Birleşimleri
Geniş açılı köşe birleşmelerinde, birleşen duvar kalınlıkları ile aralarında teşkil edilen geniş açı belirtilir. Duvarlardan birinin birinci sırası düz dizi ile devam ettirilir. Diğer duvarın ayni sırası kilit dizi ile yanaştırılır. Devam eden sıranın sonuna konan tuğlanin uzunluğu (a) ve genişliği (b) arasında, a=b + 1/4 T, veya a=b-1/4 T bağlantı olmalıdır.
1.3.3.3 Dar Açılı Köşe Birleşimleri
Duvarlardan birinin birinci sırasında, yalnız dıştaki düz dizi, köseye kadar devam ettirilir. Diğer duvarın aynı sırası bu düz diziye yaklaştırılır. Devam eden sıranın sonuna konulan düz tuğlanın uzunluğu (a) ve genişliği (b) arasında; a=b+ 1/4 T veya a=b-1/4 T bağıntısı olmalıdır.
1.3.4 Saplanmalar
1.3.4.1 Dik Saplanmalar
Duvarın 1.sırası düz dizi olarak örülür, buna dik olarak saplanan 2.duvar ise kilit dizi olarak yanaşır. Her iki duvarın düşey derz birleşim yerinde tuğlalar 1/4 tuğla boyu kadar kaydırılır.
1.3.4.2 Eğik Saplanmalar
Burada birleşecek 1.duvarın 1.sırası kilit dizi olarak, eğik saplanan 2.duvar da buna düz dizi olarak yanaştırılır. İkinci sıra örgüde bunun tersi yapılır. İç köşelere konan tuğlaların düşey derzleri 1/4 tuğla boyu kadar kaydırılır.
1.3.5 Dik ve Eğik Kesişmeler
Birinci sıradaki duvarlardan birisi düz dizi olarak buna dik veya eğik gelen ikinci duvar her iki yandan da kilit dizi olarak yanaşır. İkinci sırada birinci sıranın tersi işlem yapılır.
1.3.6 Ayaklı Tuğla Duvarlar
Üzerine fazla yük binen duvarlar,ayaklı duvar olarak yapılır. Duvarda oluşturulan ayak, duvarın köşesinde veya orta tarafında olabilir. Taşıyıcı nitelikte yapılan çıkıntılar, uzun bir duvarın belirli yerlerinde kesitini büyüterek duvar üzerine gelen kiriş ve çatı makası elemanlarının yükleri taşıttırılabilir. Bu tip çıkıntılar estetik bir takım kaygılarla da yapılabilir.
1.3.7 Sütunlar
Kagir yığma yapılarda, kat yüksekliğince yük taşıyıcı veya süsleyici bir yapı elemanı olarak kullanılır. Kesitleri genellikle kare, dikdörtgen veya dişli nadiren çokgen ve daire seklinde yapılır. Çokgen ve daire kesitli olanlarda tuğlaların kesilmesi gerekir. Tuğla sütunların örülmesinde saplanan ve düz bitirilen duvarların örgü kurallarına uyulur.
1.4 Tuğla örerken dikkat edilmesi gerekenler
Tuğla örerken hava koşulları: Soğuk veya yağışlı havalarda tuğla örme işlemi yapılmamalıdır.
Tuğla örerken malzeme kalitesi: Kullanılan tuğla ve harç kalitesi, duvarın dayanıklılığını etkiler.
Uygulama: Uygulamanın düzgün yapılması, duvarın estetiği ve dayanıklılığı açısından önemlidir.
Bu adımlar, tuğla örme işleminin temelini oluşturur ve doğru uygulandığında sağlam ve estetik bir duvar elde edilmesini sağlar.
Tuğla Örerken Dikkat Edilecek Diğer Hususlar Nelerdir?
Tuğlalar mümkün olduğunca hava şartlarından korunmalıdır. Üzerleri naylonla örtülmeli kar, toz ve nem almaları, çamurlanmaları engellenmelidir. İnşaatta çamurlanan tuğlalar suyla yıkanmadan kullanılmamalıdır.
Yatay delikli olarak üretilen tuğlalar amacı dışında ve düşey delikli tuğla gibi kullanılmamalıdır.
Tüm tuğla ürünlerde kireçsiz çimentolu harç uygulaması yapılması uygundur.
Ayrıca dekoratif tip dış ortama maruz kalan tuğlaların örülüşünde yapılan harçlarda kullanılan çimentolarda tuz içeriği az olanlar tercih edilmelidir. Aksi halde pamuklanma denilen beyazlaşmaya sebep olabilirler. Dekoratif ürünlerde pamuklanmanın önüne geçilmesi ve su emmenin azaltılması için tuğla ayrıca akrilik veya silikon gibi su geçirmez bir malzeme ile kaplanabilir.
Örgüde kullanılan harç taze olmalı ve günlük yapılarak kullanılmalıdır. Artan harcı ertesi güne kullanmayınız. Perlitli harç kullanılması izolasyon yönünden büyük fayda sağlar.
Duvar uygulaması yapılırken düşey derzler üst üste gelmeyecek şekilde duvar boyunca yarımşar atlanarak ve şaşırtmalı örülmelidir. Bu maksimum duvar dayanımı açısından çok önemlidir. Geçmeli tip tuğlalarda düşey derzlerde harç kullanılmamalıdır.
Tüm tuğlalarda yatay derzler mümkün olduğunca ince tutulmalıdır. Bu durum duvarın ısıl performansını etkileyecektir. Geçmeli tip ısı tuğlalarda düşey derzlerinde harç kullanılmaz.
Duvar uygulamasının başında veya sonunda koyulması gereken tuğlalar için yarımlık tuğla kullanılmalı, bütün tuğlalar gerekmedikçe kırılarak kullanılmamalıdır. Kullanılacak yarımlık tuğlalar hesap edilerek üretici firmadan talep edilmelidir.
Tuğlaların harçla kaplanacak olan yüzeyi tozdan arındırılmalı ve nemlendirilmelidir. Üzerinde çamur, yağ vb. kirler olan tuğla harcı tutmayacağı için kullanım dışı bırakılmalı veya iyice temizlenmelidir. Düşey delikli tuğlaların boşlukları kesinlikle harç ile doldurulmamalı, hazırlanan harcın çok akıcı olmamasına özen gösterilmelidir.
Sandviç duvar uygulamalarında her iki tuğla duvar birbirine yardımcı bağlantı malzemeleri ile bağlanmalıdır. Bu durumda en az 6 mm. Kalınlıktaki Z kıvrımlı çelik teller, her bir metrekareye 4 adet olacak şekilde uygulanır.
Bacalar örülürken iç cidarlarda harç artığı kalmaması için iç cidarlar mala ile sıyrılmalıdır.
1.5 Tuğlaların İndirilmesi ve Uygulama Sırasında Nelere Dikkat Edilmedir?
Dikkat edilmesi gereken en önemli husus koruyucu malzeme kullanılmasıdır. Üretilen tuğlaların pişirilmesi için kullanılan kömür nedeniyle tuğlalar üzerinde uçucu küller bulunabilmekte ve tuğlaların kesimi sırasında oluşan keskin kenarlar kesici özelliğe sahip bulunmaktadır.
Tuğlaları araçtan indiren, istifleyen, taşıyan ve ören kişilerin, istiflerin yıkılması durumunda başlarını koruması için baret (koruyucu başlık) takması,
Solunum yollarına zarar verebilecek olan tozdan korunmak için toz maskesi kullanması,
Tuğlalardan koparak fırlayabilecek küçük parçacıkların gözlere zarar vermesini engellemek için iş gözlüğü takması ve çalışanların ellerinin harç malzemesi ile temasını kesmek ve kesici kenarlardan korunmak amacıyla kauçuk eldiven giymesi sağlıklarının korunması açısından gereklidir.
1.6 Tuğla Duvar Örmek İçin Hangi Araçlar Kullanılır?
Tuğla duvar örmek için kullanılan temel araçlar, işlemin düzgün ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi için kritik öneme sahiptir.
1. Mala
Tanım: Harcı yaymak ve tuğlaların yüzeyine düzgün bir şekilde uygulamak için kullanılır.
Mala Kullanımı: Harcı tuğlaların altına ve yanlarına sürmek için kullanılır. Düzgün bir yüzey elde etmek için önemlidir.
2. Tuğla Birleştirici
Tanım: Tuğlalar arasında düzgün ve eşit derzler oluşturmak için kullanılan bir alettir.
Tuğla birleştirici kullanım: Tuğlaların yerleştirilmesi sırasında, aralarındaki boşlukları kontrol etmek ve düzenlemek için kullanılır.
3. Su Terazisi
Tanım: Tuğlaların düzgün bir şekilde hizalanmasını sağlamak için kullanılan bir ölçüm aracıdır.
Su terazisi kullanım: Her tuğla sırasının yatay düzlemde doğru bir şekilde yerleştirildiğinden emin olmak için kullanılır.
4. Tuğla Çekici
Tanım: Tuğlaları kesmek veya şekillendirmek için kullanılan bir alettir.
Tuğla çekici kullanım: Gerekli durumlarda tuğlaların boyutunu ayarlamak için kullanılır.
5. Ölçüm Bandı
Tanım: Uzunluk ölçmek için kullanılan bir araçtır.
Ölçüm bandı kullanım: Duvarın boyutlarını ve tuğlaların yerleşimini doğru bir şekilde ölçmek için kullanılır.
6. İp Çizgisi
Tanım: Düzgün bir hizalama sağlamak için gerilen bir iptir.
İp çizgisi kullanım: Duvarın düzgünlüğünü kontrol etmek ve tuğlaları hizalamak için kullanılır.
7. Havan Tahtası
Tanım: Harcı karıştırmak ve hazırlamak için kullanılan düz bir yüzeydir.
Havan tahtası kullanım: Harç malzemelerinin karıştırılmasında ve taşınmasında kullanılır.
8. Şakül
Tanım: Dikey düzlemi kontrol etmek için kullanılan bir alettir.
Şakül kullanım: Duvarın dikliğini kontrol etmek için kullanılır.
9. Kürek
Tanım: Harcı taşımak ve yaymak için kullanılan bir alettir.
Kürek kullanım: Harcı karıştırmak ve tuğlaların altına uygulamak için kullanılır.
10. Fırça
Tanım: Harç fazlalıklarını temizlemek için kullanılan bir alettir.
Fırça kullanım: Tuğla yüzeylerinden harç kalıntılarını temizlemek için kullanılır.
Bu araçlar, tuğla örme işleminin her aşamasında kullanılarak, duvarın sağlam, düzgün ve estetik bir şekilde inşa edilmesini sağlar. Doğru araçların kullanımı, işin kalitesini ve verimliliğini artırır.
1.7 Tuğla Duvar Örmek İçin Harç Özellikleri Nelerdir?
TS EN 413-1, harç çimentosu için Avrupa standardını belirleyen bir standarttır. Özellikle kagir duvarlarda kullanım için tasarlanan bu çimento standardı, aşağıdaki özellikleri içerir:
1.7.1 TS EN 413-1 Standardının Özellikleri
Portland Çimentosu Klinkeri İçerir: Dayanım gelişimi için gerekli olan Portland çimentosu klinkeri, bu harç çimentosunun bileşiminde yer alır.
İnce Öğütülmüş: Harç çimentosu, ince öğütülmüş halde üretilir. Bu sayede işlenebilirliği ve tuğlalara yapışması kolaylaşır.
Hidrolik Bağlayıcı: Çimento, harç içerisinde hidrolik bağlayıcı görevi görür. Tuğlaları bir arada tutar ve duvarın dayanıklılığını sağlar.
Sonuç olarak, TS EN 413-1 standardı, kâgir duvarlarda kullanılan harç çimentosunun özelliklerini belirleyerek, dayanıklı ve güvenli duvarların inşa edilmesine katkıda bulunur. Türkiye'de, TS 21, TS 22 ve TS 10157 gibi mevcut standartlarla birlikte uygulanır.
Tuğla duvar harcı, duvar örme işlemi için kullanılan harcın özelliklerini belirleyen önemli bir unsurdur. Doğru harç, duvarın dayanıklılığını, ısı ve ses yalıtımını etkiler.
1.7.1.1 Tuğla duvar harcı malzeme oranı
Tuğla duvar harcı çimento: Genellikle Portland çimentosu kullanılır. Çimento oranı, duvarın dayanıklılığını artırır. Yarım tuğla duvarlarda 250-300 kg çimento, daha kalın duvarlarda ise 200-250 kg çimento önerilir.
Tuğla duvar harcı kum: İnce kum kullanımı, harcın işlenebilirliğini artırır. Kumun temiz ve zararlı maddelerden arındırılmış olması gerekir.
Tuğla duvar harcı su: Su miktarı, harcın kıvamını belirler. Aşırı su, harcın dayanıklılığını azaltabilirken, yetersiz su da harcın düzgün kurumasını engeller.
1.7.1.2 Tuğla duvar harcı kıvam
Harcın kıvamı, tuğlaların düzgün bir şekilde yerleştirilmesini sağlamalıdır. Çok sert olmamalı, fakat akışkanlık da göstermemelidir. Ideal kıvam, harcın tuğlalar arasında iyi bir yapışma sağlaması için gereklidir.
1.7.1.3 Tuğla duvar harcı ıslaklık
Tuğlalar, örme işlemine başlamadan önce ıslatılmalıdır. Bu, harcın tuğlalarla daha iyi bağlanmasını sağlar ve kuruma sırasında çatlamaları önler.
1.7.1.4 Tuğla duvar harcı derz kalınlığı
Düşey ve yatay derz kalınlığı, genellikle 1 cm olmalıdır. Bu, harcın düzgün bir şekilde yerleştirilmesini ve tuğlalar arasında yeterli boşluk bırakılmasını sağlar.
1.7.1.5 Tuğla duvar harcı kuruma süresi
Duvar örme işlemi tamamlandıktan sonra, harcın kuruması için belirli bir süre beklenmelidir. Harç tamamen kurumadan sıva veya diğer işlemlere başlanmamalıdır.
1.7.1.6 Tuğla duvar harcı dikkat edilecek hususlar
Harç, sıcak havalarda ve doğrudan güneş ışığında çalışırken ıslatılmalıdır. Bu, harcın kurumasını yavaşlatır ve çatlamaları önler.
Harç, tuğla yüzeyine düzgün bir şekilde uygulanmalı ve fazla harç, malanın keskin kenarı ile kazınarak alınmalıdır.
Sonuç olarak, tuğla duvar harcı, doğru malzeme oranları, uygun kıvam ve dikkatli uygulama ile oluşturulmalıdır. Bu, duvarın dayanıklılığını ve estetiğini artırır.